Kẽm, một khoáng chất quan trọng đóng vai trò quyết định trong sự phát triển và duy trì sức khỏe của cơ thể con người. Trong đó, trẻ em là một nhóm đặc biệt cần lượng kẽm đủ để phát triển toàn diện. Tuy nhiên, thiếu kẽm ở trẻ có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe và phát triển. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về biểu hiện của thiếu kẽm ở trẻ và cách khắc phục tình trạng này để đảm bảo sự phát triển và sức khỏe tốt nhất cho các em.
Các nguyên nhân khiến trẻ bị thiếu kẽm
Kẽm, một khoáng chất quan trọng, tham gia vào hoạt động của hơn 300 enzyme trong các phản ứng sinh học quan trọng trong cơ thể. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu kẽm ở trẻ em thường bao gồm:
- Tăng nhu cầu kẽm: Điều này thường xảy ra ở trẻ sơ sinh thiếu tháng, trẻ nhẹ cân, và trong các giai đoạn tăng trưởng nhanh.
- Giảm cung cấp kẽm: Việc chế độ ăn của trẻ không cân đối, thiếu đạm động vật hoặc kiêng ăn có thể dẫn đến giảm cung cấp kẽm. Chế độ ăn chưa đủ và kham khổ cũng có thể gây thiếu kẽm.
- Tiêu hóa kém hoặc hấp thụ kém: Thường xảy ra trong các bệnh tiêu chảy mạn tính, hội chứng ruột ngắn, viêm ruột, hoặc khi trẻ được điều trị thiếu sắt kéo dài.
- Mất kẽm: Trẻ có thể mất kẽm do nhiều nguyên nhân như tiêu chảy cấp, chấn thương, bỏng, gãy xương, xuất huyết, ra mồ hôi nhiều, hoặc trong trường hợp trẻ bị hội chứng thận hư, thiếu máu, phẫu thuật, dẫn lưu hoặc rò rỉ phần ruột trên.
Biểu hiện trẻ bị thiếu kẽm
Một số biểu hiện cụ thể sau đây:
- Biểu hiện về tăng trưởng và dinh dưỡng: Trẻ phát triển chậm, có dấu hiệu suy dinh dưỡng nhẹ hoặc vừa, và có thể thấy chậm tăng trưởng về chiều cao.
- Biểu hiện về tiêu hóa và chuyển hóa: Trẻ thể hiện sự chán ăn, giảm ham muốn ăn, có thể từ chối thức ăn chứa thịt hoặc cá, có thể gặp tình trạng táo bón nhẹ.
- Biểu hiện về tâm thần và thần kinh: Trẻ có thể trải qua rối loạn giấc ngủ, thường thức giấc nhiều lần trong đêm, và khóc đêm kéo dài.
- Biểu hiện về hệ miễn dịch suy giảm: Trẻ dễ mắc nhiễm trùng tái diễn như viêm nhiễm họng, viêm phế quản tái phát, viêm đường tiêu hóa, viêm niêm mạc, viêm da, mụn bỏng, và mụn mủ.
- Tổn thương vùng da và niêm mạc: Trẻ có thể gặp tình trạng da khô, viêm da vùng mặt trước hai chân, nám da, bong da, dày sừng và nứt da ở gót chân, viêm niêm mạc miệng, viêm lưỡi, rụng tóc nhiều, và khó thích nghi với ánh sáng.
- Tổn thương mắt: Trẻ có thể mất khả năng thích nghi với bóng tối, gặp tình trạng quáng gà, khô mắt, và loét giác mạc.
Phòng ngừa, chữa thiếu kẽm ở trẻ
Để ngăn ngừa tình trạng thiếu kẽm, hãy lựa chọn thức ăn có hàm lượng kẽm cao hoặc cân nhắc việc bổ sung kẽm cho trẻ. Trong giai đoạn đầu, nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong ít nhất 6 tháng đầu đời và không nên cai sữa trước khi trẻ đủ 12 tháng tuổi. Khi trẻ đạt từ 4 đến 6 tháng tuổi, do nhu cầu dinh dưỡng tăng lên do sự phát triển nhanh chóng, bạn nên bắt đầu cho trẻ ăn dặm và cân nhắc cung cấp kẽm qua thức ăn dặm hoặc bổ sung bằng đường uống với liều lượng khoảng 5mg/ngày.
Trong trường hợp trẻ sơ sinh có cân nặng dưới 2,5kg, việc bổ sung kẽm cần thực hiện từ tháng thứ hai sau khi trẻ chào đời. Hãy đảm bảo rằng trẻ được cung cấp đầy đủ và đa dạng các loại thực phẩm, đặc biệt là những thức ăn có nguồn gốc động vật như thịt, cá, trứng, sữa, hải sản, và thịt bò. Ngoài kẽm, trẻ cũng cần được cung cấp các vi chất cần thiết khác như selen, crom, vitamin B1 và B6, gừng, chiết xuất quả sơ ri (vitamin C), để cải thiện khẩu vị, thúc đẩy việc ăn, đảm bảo chiều cao và cân nặng.
Việc giữ cho lượng kẽm trong cơ thể của trẻ đủ và cân đối là một phần quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe của họ. Thiếu kẽm ở trẻ có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, nhưng may mắn là tình trạng này có thể dễ dàng được khắc phục thông qua việc cung cấp chế độ ăn đa dạng và cân đối.
Có thể bạn quan tâm
Xem các nội dung khác
